4 mei 2020

De dagen dat 4 mei nadert zijn altijd enigszins moeilijke dagen voor mij. Vorig jaar was mijn vader net overleden. Pappa was met zijn ouders gevlucht net voor de oorlog vanuit Duitsland naar Nederland en heeft in Westerbork gezeten. Hij was net als mijn moeder oorlogsslachtoffer en kind in de oorlog. Mijn moeder zat ondergedoken, gescheiden van haar moeder en broertje, haar vader werd vergast in Auschwitz.

Dit jaar is het 75 jaar geleden dat Nederland bevrijd werd, maar dit jaar staat de wereld op zijn kop door Corona.
Iets wat ik mij daardoor nu nog veel meer besef is wat het is om in vrijheid te leven, dat je kunt gaan en staan waar je wilt. Mijn beiden ouders hebben in hun cruciale jaren als kind die vrijheid niet gehad. Mijn moeder zelfs gescheiden van haar ouders, mijn vader ook voor een korte periode. Ze waren op de leeftijd die mijn kinderen nu hebben, kleuters van 4 en 6. Ondanks dat wij in Frankrijk wel strikte regels hebben: niet zonder formulieren van je terrein af en alleen wanneer je essentiële dingen moet kopen, scholen die gesloten zijn en geen duidelijk zicht op wanneer wij eventueel weer ons domeine zouden mogen openen. Maar we hebben vrijheid, wij kunnen ons vrij bewegen op ons terrein, we kunnen ons een politieke mening vormen zonder daarvoor berispt te worden, onze gedachten zijn vrij, we worden niet als mens vervolgd.

Als ik denk aan mijn moeder die op de leeftijd van mijn dochter Saar haar identiteit moest verloochenen, niet eens haar Joodse, mijn familie was helemaal geassimileerd, maar dat ze niet Marion Frank kon zijn, dochter van Leo en Jenny Frank, maar een nichtje uit Rotterdam dat bij haar “oom en tante” woonde. Dat is onvoorstelbaar en onmenselijk.

Ik heb een moment ervaren wat het is om je niet gewoon te mogen verplaatsen: ik werd staande gehouden door de gendarmerie toen ik boodschappen ging doen en moest de formulieren laten zien. Er was natuurlijk niks aan de hand, maar het gevoel van paniek en verdriet en ergens ook woede wat ik toen voelde dat heeft zeker ook te maken met mijn gevoeligheid aangaande wat er in de oorlog met mijn familie is gebeurd.

De dilemma’s waar mijn grootouders voor hebben gestaan moeten bijna onmogelijk zijn geweest, onderduiken, je kinderen uit handen geven, vluchten, voor je idealen kiezen.

Wij hebben in dat opzicht slechts kleine dilemma’s, maar wel dilemma’s waarvan we dachten dat we ze nooit zouden hebben: kinderen wel of niet terug naar school. Als ik dan merk hoeveel hoofdbrekens ons dat al kost, hoe moet dat dat dan in ‘s hemelsnaam voor mijn grootouders en al die anderen zijn geweest.

En de pijn in mijn hart die ik voel elke keer als ik aan mijn dappere Mamma denk, die 80 is en het zo ontzettend goed deed tijdens mijn vaders Alzheimer, zijn dood, hoe ze haar leven weer oppakte en nu haar leven weer beperkt ziet worden. Niet zoals in de WOII maar ik gun haar de vrijheid, alle vrijheid. En dat 5 mei Bevrijdingsdag groots gevierd zou worden, want potjandorie wat is vrijheid belangrijk.

Soms ben ik ook heel bang als ik naar de wereld kijk, ook nu weer steekt antisemitisme de kop op, vanuit de VN wordt gewaarschuwd dat er in verschillende landen wordt gewezen naar “de Joden” als oorzaak van Corona en alles wat daaruit voortkomt.

Het zijn dingen die ik het liefste nooit aan mijn kinderen zou willen vertellen, maar als ze groter zijn en zelf kunnen lezen, dan gaan ze hier mee geconfronteerd worden. Joods zijn voor Samuel en Sarah is het vieren van leuke feestjes met lekker eten en liedjes en ik wou dat dat altijd zo kon blijven. Ze beginnen zich een klein besef van wat een oorlog is te vormen, die komt immers ook in sprookjes voor, maar dat hun eigen grootouders een echte oorlog hebben meegemaakt dat wil ik ze eigenlijk helemaal niet vertellen.

Laten we zorgen dat 4 mei een dag blijft waarop we speciaal denken aan alle mensen die vermoord zijn in de WOII of die al hun familie hebben verloren, hebben geleden. Ik sta (daar op 4 mei extra stil bij mijn familie, en vier op 5 mei de vrijheid. Want wij leven zelfs in deze vreemde periode in vrijheid.

Wil je meer lezen over dit onderwerp: 4 mei 2019 of een hele mooie documentaire zien: De kinderen van Truus van mijn nichtje Jessica van Tijn

4 mei 2020

4 mei 2020
4 mei 2020 illustratie van Pieterfrank de Jong


6 thoughts on “4 mei 2020”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *