Een dode Pappa

6 februari 2019 ik word wakker en ik weet dit is de dag die jij hebt gekozen als laatste dag. Dit is de dag dat je ons gaat verlaten, of misschien jezelf, ons kun je niet echt verlaten want je bent er nooit echt geweest: echt bij ons geweest, althans niet bij mij. Ik beloofde jou dat je in mijn armen mocht sterven: jij vroeg of dat niet te heftig was ik antwoordde als jij bij mijn geboorte was zal ik bij jouw sterven zijn. De weken voor de euthanasie ben ik naar Nederland gekomen, 1100 km verwijderd van mijn eigen gezin, moeder, vriendin en dochter tegelijkertijd zijn lukte niet in de aanloop naar jouw dood. Doordat de scanarts twijfelde of je wel in staat was voor je eigen dood te kiezen duurde het weken. Weken die wij: jouw gezin in een soort schemertoestand doorbrachten: mocht je wel of niet sterven. Zoals alles in het leven met jou was, liep zelfs je dood niet van een leien dakje liep. Er was daardoor amper tijd om te beseffen dat ik mijn vader zou gaan verliezen. Toen de hele familie nog in je kamer zat om je bed heen en we de tijd moesten doden voor je zou sterven (je zou nu hebben gelachen om de dichterlijke vrijheid die ik mij permitteer bij deze zin) heb ik een dichtbundel gepakt die er lag: van Jan Terlouw en het eerste gedicht wat ik voorlas was dat over de plataan:

Mijn dierbaarste vriend is de boom achter het huis.
Je kunt op hem rekenen, hij is altijd thuis. Mijn plataan.
De taal der seizoenen die hij me onthult, is uiterst welsprekend en leert me geduld.
Niet altijd haasten op zoek naar gewin.
Stilstaan geeft dikwijls beduidend meer zin, aan het bestaan.
Een boom kan niet praten wordt dikwijls beweerd.
Maar ik hoor hem wel eens niet gearticuleerd, keer op keer, wanneer ik van hot naar her ben geracet.
Als het een vervelende dag is geweest. Als ik door mijn partner ben afgesnauwd.
Dan ritselt hij zacht dat hij wel van me houdt, zonder meer..

De Lomanstraat waar ik opgroeide en jij en Mamma meer dan 50 jaar hebben gewoond stond vol met platanen. Het waren de bomen waarvan ik zo vaak dacht als jullie toch eens zouden kunnen praten. Wanneer ik als ik weer eens vreselijke ruzie met je had naar hun toppen keek of ik in de top zou kunnen klimmen en weg zou kunnen zweven. Waarin de eksters zaten en grote nesten bouwden, grote warme nesten waar ik zo van droomde.

Het moment dat je zou gaan sterven brak aan: ik weet niet meer wat ik heb gezegd waarschijnlijk dat ik van je houd en dat het oké was als je zou gaan. Mamma, mijn jongste zusje en de partners verlieten de kamer. Mijn oudste zussen waren erbij jouw echte dochters maar niet met jouw bloed door hun lichaam die je volledig als je eigen kinderen zag, mijn geliefde stuurde ik weg, ik moest dit van mijzelf zonder hem doen. Nu zoveel jaar later zie ik wat ik deed, ik deed wat jij en mamma altijd hadden gedaan. Sluit je af, deel je verdriet en gevoel niet houdt het bij jezelf, kijk uit want straks ben je kwetsbaar. Dus ik zat daar met jou stervend in mijn armen met mijn oudste zussen en 2 artsen. Je zong met de arts de Matheus Passion Erbame dich.. Ik weet nog dat ik niet wist of ik je hand zou kunnen loslaten je was al dood en je hand voelde koud dood aan. Mijn oudste zus de arts zag wat er aan de hand was en hielp, ik herinner mij weinig van jouw sterfdag, maar die hand die voel ik nog.

Jouw zelfverkozen dood was de dag na de verjaardag van mijn dochter Sarah, ik vroeg nog of het niet een dag later zou kunnen, want wat maakt die ene dag nu uit. Dat was een idiote vraag volgens velen: we moesten blij zijn dat het nu kon. En ik zweeg, zoals ik altijd zweeg als het om mijn eigen gevoelens ging.

De jaren naar jouw dood toe waren donker. De alzheimer die zich langzaam steeds meer meester van je maakte maakte jou nog onvoorspelbaarder en agressiever dan je altijd al was geweest. Ergens had ik als een naïef meisje altijd de hoop gehouden dat het ooit goed zou komen dat je ooit die vader zou worden die ik andere zag hebben. Dat we ooit dat gesprek hadden waarin je mij zou vertellen dat je al die keren het niet zo had bedoeld, dat je spijt had van je agressieve buien, de schreeuwpartijen, de verwensingen, dat het je speet dat je nooit echt een vader was geweest. Dat juist jij alzheimer moest krijgen was misschien ook wel het meest cynische van allemaal, jij die alles met je kennis deed, met een groot intellect. Tot de dag van vandaag vergelijk ik mij met jou en denk ik zo vaak aan alle gemiste kansen om net zoveel kennis te verwerven als jij had. Eigenlijk was je een levende encyclopedie maar ik had een vader nodig.. Niet de man die mijn op mijn 10de Freud liet lezen of mij op mijn 3de de hele Turandot liet luisteren al is dat wel waar ik met oprechte liefde aan terug kan denken. Ik heb jouw tekortkomingen altijd met de mantel der liefde bedekt. Eigenlijk zoals een ouder dat bij een kind doet. Je had immers geen jeugd gehad dus hoe zou je mij er wel een kunnen geven. In mijn hoofd was je altijd dat kleine jongetje gebleven wat gevlucht was met een meneer in de trein uit Duitsland omdat zijn ouders een gemengd huwelijk hadden en toen Mr H alle volbloed Joden had opgepakt en deels vermoord waren de halve aan de beurt. Dat jij een halve was vond ik zo een onzin, alleen heeft ook dat jou je hele leven achtervolgd. In de pyramide van leed van de WOII zag jij jezelf ergens onderaan bundelen immers Westerbork is geen vernietigingskamp, je moeder was gewoon Duits. Ook dat heb ik lang bij mij gedragen het gevoel van driekwart zijn: als je al half voelde hoe kon je mij dan ooit heel laten voelen.

De dag van de begrafenis was het schitterend weer de dag zelf is als een soort waas aan mij voorbijgegaan, ik had met jou de muziek uitgezocht en dat was goed. Dat was wat ons bond. We hebben gesproken jouw 4 dochters, allemaal vanuit ons hart vanuit ons hoofd: ik denk dat ik wel 10 keer kut zei tijdens mijn speech. Het was het enige krachtwoord wat ik kon verzinnen om de situatie van woorden te voorzien. Jij had waarschijnlijk gelachen om zoveel scheldwoorden. Ik heb het niet van een vreemde. Toen we naar je graf liepen zagen we dat we een voor jou laatste rust plaats hadden gekozen recht tegenover de liberale synagoge. Hoeveel symboliek kan een mens hebben.

Ik mis je soms, of misschien mis ik het beeld wat ik van je wilde hebben, of het plaatje wat ik in mijn hoofd had hoe een vader zou moeten zijn. Je bent vaak bij mij als ik muziek luister. Als de kinderen een boek lezen. Als mijn lief vertelt. Als ik naar buiten loop en de Mimosa zie staan die ik vorig jaar op je sterfdag heb gepland.

Een dode pappa

Meer lezen over mijn Pappa hier of hier

hier vind je nog meer persoonlijke verhalen.